Türkiye’nin birçok il ve ilçe merkezinde soğuk hava ve kar yağışı sürerken, bazı belediyelerin kent merkezlerinden topladığı karları kamyonlarla yakındaki göl, gölet gibi su kaynaklarını doldurmak için kullanması veya şehir dışındaki toprak alanlara bırakması hem suyun hem toprağın kirlenmesine yol açıyor. Kamyonlarla kar taşıma işlemleri nedeniyle Van, Meke, Karaman, Eğirdir ve Beyşehir gölleri, Sarıkamış ve Karlıova gibi ilçelerde de şehir dışındaki toprak alanlara bırakılan kent merkezinden toplanan karın içindeki tuz ve asfalt kimyasalları, doğal kaynaklara karışıyor.
UZMAN UYARDI: TEHLİKELİ
TTKD bilim danışmanı ve Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Su Ürünleri Fakültesi’nden emekli öğretim görevlisi Dr. Erol Kesici, kent merkezlerinde ve kara yollarında biriken karı temizleme sırasında kullanılan kimyasal ürünler ve tuzların, doğal su kaynakları veya toprağa taşınıp, karıştırılmasının tehlikeli olduğunu söyledi. Tehlikeli kimyasalların ve tuzların su kaynakları ve tarım alanlarına taşınmaması gerektiği uyarısında bulunan Dr. Kesici, “Maalesef kar ve buz mücadelesinde, yolların asit, agrega ve benzeri karışımlı tuz kullanımı ile buradaki karlar, içme suyu kaynaklarının su seviyesi artsın diye göllere, göletlere taşınıyor. Bu çok tehlikeli sağlık ve üretim olumsuzluklarına neden olmaktadır” dedi.
TARIM ALANLARINI ÇORAKLAŞTIRIYOR
Karlı yollara dökülerek trafik kazalarını önlemek amacıyla kullanılan tuz veya kimyasalların zararlarına dikkati çeken Dr. Kesici, “İçindeki kimyasallar ve bu kimyasalların asfaltı çözmesi ile oluşturdukları karışımlar, göller, dereler, yer altı suları ve tarım alanlarına tuz ve tehlikeli kimyasalları taşıyıp, depoluyor. Suyun ve toprağın tuz oranı artarak, suda yaşayan ve sudan beslenen canlılar için çok zararlı. Yüksek oranda tuz, bazı sucul hayvanlar için öldürücü olabilir. Tuz, suyun karışım yolunu değiştirerek, göllerin tabanına yakın yerlerde tuz cepleri oluşturabilir ki; bunlar biyolojik olarak ölü bölgeleri meydana getiriyor. Bu ekolojik değişiklikler, su kalitesini etkiler. Tuz asfaltı parçalıyor, araçlarda ve köprü demirlerinde aşınmaya neden oluyor, lastikleri çürütüyor ve tarım alanlarını çoraklaştırıyor” diye konuştu.
NİŞASTA VE KÜSPE SUYU KARIŞTIRIN
Karların bilim dışı yöntemlerle eritilmesinin su kaynakları ile toprağa ‘zehir’ etkisi yaptığını söyleyen Dr. Kesici, kesinlikle fazla oranda tuz ve içerisinde yaşamı tehlikeye sokan çözücü zehir etkisi yapan kimyasalların kullanılmamasını belirtti. Dr. Kesici, şu öneride bulundu: “Tuz miktarını azaltan yöntem olarak, çok az miktardaki doğal tuza nişasta, şeker ve içki fabrikalarının sıvı atıkları, glikoz türevli şeker pancarı artıklarından oluşan çözücülerin (küspe suyu) çok daha sağlıklı olduğu bildirilmektedir. Bu karışımın metrekareye 60-70 gram atılmasının, buzlanmayı önlediği ve çözdüğü bildirilmektedir. Bu karışımın, kara yolları ve araçlardaki bozulmaları da yüzde 75- 90 oranında azalttığı ve bir fabrikadan günlük ortalama 50 ton atık elde edildiği düşünülürse, ham madde sıkıntısı da yaşanmayacaktır. Maliyeti tuzla yaklaşık aynı, ama tuzun verdiği zararları düşününce çok daha ucuzdur.”
