Mehmet Şimşek
OpenAI, geçtiğimiz günlerde ChatGPT’ye “4o Image Generation” olarak adlandırılan yeni görüntü üretim özelliğini ekledi. Henüz ücretsiz kullanıcılar için aktif olmayan özellik ile üretilen görseller ise interneti kasıp kavuruyor. Özellikle viral olan “Studio Ghibli” akımı dikkat çekiyor. Zira ChatGPT, bir animasyon stüdyosu olan Studio Ghibli’nin üretim tarzını birebir yansıtabiliyor. Bunun sonucunda harika görseller ortaya çıksa da bu durum telif hakkı endişelerini alevlendirmiş durumda.
Studio Ghibli krizi
“Spirited Away” ve diğer sevilen filmlerin arkasındaki ünlü Japon animasyon stüdyosu Studio Ghibli ve kurucusu Hayao Miyazaki‘nin kendine özgü el çizimi sanatsal tarzını yeni ChatGPT özelliğiyle istediğiniz bir görselle birleştirmek ortaya harika sonuçlar çıkarsa da madalyonun bir yüzü daha var.
Geçtiğimiz saatlerde Elon Musk, “Yüzüklerin Efendisi“, Başkan Donald Trump, Yusuf Dikeç gibi ikonik isimlerin Studio Ghibli versiyonlarını temsil eden AI tarafından üretilmiş görsellerini gördük. Hatta bizzat OpenAI’ın CEO’su Sam Altman, kendi profil resmini bir Studio Ghibli tarzı resimle değiştirmiş durumda.
Tüm bunlar 4o Image Generation ile mümkün olurken yeni araç, telif hakkıyla korunan eserlerin stillerini yeniden yaratmayı her zamankinden daha kolay hale getiriyor. Ve bunu sadece bir metin istemiyle yapıyor, yani referans bir görsel yüklemek gerekmiyor. Dolayısıyla bu da şu soruyu akla getiriyor? Bu yeni model, hangi veriler üzerinde eğitildi de bu tip çıktılar üretebiliyor? Bilindiği gibi AI modeller, eğitim verilerine göre bir şeyler ortaya saçar.
Telif hakkı endişeleri artıyor
Studio Ghibli örneği, OpenAI’ın eğitim verilerinde telif hakkıyla korunan eserlerin olup olmadığını sorgulatıyor. OpenAI ise bu konuda ChatGPT’nin “yaşayan bireysel sanatçıların tarzını” taklit etmeyi reddetmesine rağmen, şirketin “daha geniş stüdyo tarzlarını” taklit etmesine izin verdiğini söylüyor.
Dolayısıyla telif endişeleri sadece Studio Ghibli için değil, Disney ve Pixar gibi stüdyolar için de bir endişe kaynağı. Hatta birisi Dr. Seuss tarzında bir Marc Andreessen portresi yapmış durumda. Kullanıcılar South Park, Rick and Morty ve The Simpsons gibi farklı çizgi film tarzlarını da denemiş durumda. Görünen o ki 4o Image Generation, bir tarzı -telifli de olsa- takip etme konusunda oldukça esnek.
Yapay zeka dünyasında telif davaları devam ediyor
New York Times ve bazı yayıncılar, şirketin yapay zeka modellerini telif hakkı olan eserler üzerinde uygun atıf veya ödeme yapılmadan eğittiğini iddia ederek OpenAI’a karşı aktif davalar yürütüyor. Meta ve yapay zeka görüntü oluşturma girişimi Midjourney de dahil olmak üzere diğer önde gelen yapay zeka şirketlerine karşı benzer davalar açılmış durumda.
Birçok Studio Ghibli filmi doğanın ihtişamını tasvir ederken dünya ile uyum içinde yaşamanın önemini vurgular; stüdyonun tarzını taklit etmek için ise inanılmaz derecede enerji yoğun bir teknoloji olan ve bu nedenle dünyayı kirleten yapay zekanın kullanılması da ayrı bir ironi. Ghibli akımı muhtemelen birkaç güne unutulup gidecek. Ancak bu, üretken yapay zeka sayesinde sanatın ne kadar tek kullanımlık hale geldiğini ortaya koyuyor. Sanatçıyı özel yapan bir şeyin bir anda herkesin yapabildiği bir hale bürünmesi bir anlamda kulağa korkunç geliyor.
Ek olarak Miyazaki’nin kendisi de yapay zekaya karşı soğuk ve uzak. Üretken yapay zekanın henüz patlama yapmadığı dönemlerde Miyazaki, kendisine gösterilen yapay zeka tarafından üretilmiş zombi benzeri animasyonu izleyince şunları söyledi: “Bu şeyi kim yarattıysa, acının ne olduğu hakkında hiçbir fikri yok. Kesinlikle tiksiniyorum. Bu teknolojiyi asla işime dahil etmek istemem. Bunun hayatın kendisine bir hakaret olduğunu kuvvetle hissediyorum. Biz insanlar kendimize olan inancımızı kaybediyoruz.”
Son olarak Studio Ghibli’nin bu akım hakkında henüz bir yorum yapmadığını da belirtelim.
