Anne adayları arasında sıkça tartışılan bu durum, kimi zaman basit bir açıklamaya sahipken kimi zaman ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabiliyor.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleri, gebelikte siyah dışkının nedenlerini ve ne zaman doktora başvurulması gerektiğini aydınlatıyor.
DEMİR TAKVİYELERİ VE SİNDİRİM SİSTEMİNİN ROLÜ
Gebelikte siyah dışkının en yaygın nedenlerinden biri, doktorlar tarafından sıkça reçete edilen demir takviyeleri.
ABD’deki Mayo Clinic’ten gastroenteroloji uzmanı Dr. John Clarke, “Demir takviyeleri, vücudun emmediği fazla demirin bağırsaklarda oksitlenmesiyle dışkının koyu, hatta siyah bir renge dönüşmesine yol açabilir” dedi.
The American Journal of Clinical Nutrition’da 2024’te yayımlanan bir çalışma, demir takviyesi kullanan hamile kadınların %60’ında dışkı renginde koyulaşma gözlendiğini ortaya koydu. Bu durum genellikle zararsız olsa da, anne adaylarının bu değişikliği fark ettiğinde paniğe kapılması yaygın.
BESLENME VE HORMONAL DEĞİŞİMLERİN ETKİSİ
Demir takviyelerinin ötesinde, gebelikte tüketilen besinler ve hormonal değişimler de dışkı rengini etkileyebiliyor.
İngiltere’den beslenme uzmanı Dr. Rhonda Patrick, “Koyu renkli gıdalar, örneğin pancar, böğürtlen veya ıspanak, dışkının rengini geçici olarak değiştirebilir. Ayrıca, gebelikte artan progesteron hormonu sindirimi yavaşlatarak bu tür değişikliklere zemin hazırlar” açıklamasında bulundu.
2025’te Nutrition Reviews dergisinde yayımlanan bir analiz, gebelikte sindirim sisteminin yavaşlamasının dışkı kıvamını ve rengini etkilediğini doğruladı. Ancak uzmanlar, bu tür değişikliklerin genellikle birkaç gün içinde normale döndüğünü vurguladı.
CİDDİ BİR SORUNUN HABERCİSİ OLABİLİR Mİ?
Siyah dışkı her zaman masum bir nedene işaret etmeyebilir. Tıbbi literatürde “melena” olarak bilinen katran gibi siyah ve yapışkan dışkı, üst gastrointestinal sistemde (mide veya yemek borusunda) kanama belirtisi olabilir.
Harvard Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Bess Dawson-Hughes, “Melena, sindirilmiş kanın bağırsaklardan atılmasıyla oluşur ve gebelikte mide ülseri veya gastrit gibi durumlar bunu tetikleyebilir” dedi.
The Lancet’ta 2025’te yayımlanan bir çalışma, hamile kadınların %5’inde mide asidi artışı nedeniyle hafif kanamalar görüldüğünü ve bunun siyah dışkıya yol açabileceğini gösterdi. Bu durumda karın ağrısı, bulantı veya halsizlik gibi ek belirtiler varsa, vakit kaybetmeden doktora başvurulması kritik önem taşıyor.
NE ZAMAN ENDİŞELENMELİ?
Londra’daki King’s College’dan Prof. Dr. Tim Spector, “Demir takviyesi veya beslenme kaynaklı siyah dışkı genellikle kokusuzdur ve geçicidir. Ancak kötü kokulu, yapışkan bir dışkı varsa ve bu durum birkaç günden fazla sürüyorsa, bu bir kanama belirtisi olabilir” uyarısında bulundu.
Uzmanlar, gebelikte siyah dışkıya eşlik eden ateş, şiddetli karın ağrısı veya kanlı kusma gibi semptomların acil tıbbi müdahale gerektirdiğini belirtti.
Gut dergisinin 2025 sayısında yer alan bir araştırma, hamilelikte gastrointestinal kanama vakalarının %2’sinin erken teşhisle önlenebilir olduğunu ortaya koydu.
ANNE ADAYLARINA ÖNERİLER
Uzmanlar, gebelikte siyah dışkıyla karşılaşan anne adaylarına öncelikle sakin kalmalarını ve durumu gözlemlemelerini öneriyor.
Dr. John Clarke, “Eğer demir takviyesi kullanıyorsanız, bunu doktorunuza bildirin. Takviyeyi bir süre durdurmak rengi normale döndürebilir” dedi.
Ayrıca, lifli gıdalarla beslenmek ve bol su içmek, sindirim sistemini düzenleyerek dışkı rengindeki değişiklikleri en aza indirebilir. Ancak şüphe duyulan her durumda, bir kadın doğum uzmanı veya gastroenteroloğa danışmak en güvenli yol.
BİLGİYLE GÜÇLENİN
Gebelikte siyah dışkı, çoğu zaman zararsız bir durum olsa da, altında yatan nedenlerin doğru anlaşılması büyük önem taşıyor.
Bilimsel veriler ve uzman görüşleri, bu değişikliğin genellikle demir takviyeleri veya beslenmeden kaynaklandığını gösterse de, ciddi bir sorunun habercisi olabileceği ihtimalini göz ardı etmemek gerekiyor.
Dr. Rhonda Patrick, “Hamilelikte vücudunuzu dinleyin ve şüphede kaldığınızda uzman desteği alın” dedi.
Anne adayları, bu bilgiler ışığında hem kendilerini hem de bebeklerini korumak için daha bilinçli adımlar atabilir.
